آموزش تعمیر و تعویض فن کامپیوتر
آیا می‌دانید که بعضی از قطعات کامپیوتر شما فن یا همان پنکه مختص خود را دارند؟ کامپیوتر شخصی شما از هر نوعی که هست، دارای اجزا مهمی است که در زمان کار کردن، گرما تولید می‌کند. این حرارت تولید شده برای سلامت قطعات کامپیوتر شما خطرناک است. به همین دلیل از فن در درون کیس‌ها استفاده می‌شود. از جمله مهم‌ترین اجزای کامپیوتر پردازنده به شمار می‌رود. CPU مغز کامپیوتر است و پردازش همگی دستورات کامپیوتر را در دست دارد. پس اگر CPU بیش از حد داغ شود، سیستم شما ناگهان خاموش می شود. در ادامه این مقاله به نحوه تعمیر و تعویض فن کامپیوتر خواهیم پرداخت.
تعمیر فن کامپیوتر
یک خنک‌کننده (فن) برای پردازنده تعبیه شده است که نقش اساسی در سلامت این قطعه دارد. اما این فن ممکن است به علل مختلفی از کار بیافتد یا خراب شود.
نحوه تشخیص خرابی فن
روش‌های زیر، راه‌های خیلی آسانی هستند که شما می‌توانید فن کامپیوتر خود را بدون نیاز به باز کردن دستگاه تست کنید:
- گوش دادن به صدای فن
- کنترل هوای خروجی از فن
- نصب نرم افزار کنترل دمای کامپیوتر
- خاموش شدن ناگهانی کامپیوتر
گوش دادن به صدای فن: فن در بهترین حالت عملکردی‌اش، با کمترین صدا و کمترین لرزش کار می‌کند. در صورتی که صدای عجیبی از آن می‌شنوید بایستی فن را دقیق‌تر بررسی کنید.
کنترل هوای خروجی از فن: دست خود را برای چند لحظه جلوی فن نگه دارید و باد خروجی آن را لمس کنید. اگر فن سالم باشد، هوا را از محفظه‌ها به خوبی به خارج هدایت می‌کند. ولی اگر مشکلی وجود داشته باشد، هوا به خوبی خارج نخواهد شد و شما باید مشکل فن را برطرف کنید.
نصب نرم افزار کنترل دمای کامپیوتر: از طریق یکسری نرم‌افزارهای مخصوص می‌توانید به بررسی دمای کامپیوتر خود بپردازید؛ اگر دمای کامپیوتر، به‌طور غیرمعمول بالا می‌رود، باید گفت که فن شما با مشکل مواجه شده است.
خاموش شدن ناگهانی کامپیوتر: خاموش شدن ناگهانی کامپیوتر نیز می‌تواند یکی از علائم خرابی فن باشد. این حالت معمولاً به دلیل گرم شدن بیش از حد قطعات اتفاق می‌افتد.
ابزارهای مورد نیاز برای تست فن
از جمله ابزارهای لازم برای تست فن کامپیوتر، شامل یکسری موارد است که در زیر به شرح آن‌ها می‌پردازیم:
- نرم‌افزارهای مانیتورینگ
- مولتی‌متر
- دما‌سنج‌های دیجیتال
نرم‌افزارهای مانیتورینگ: برای تست عملکرد فن، نرم‌افزارهایی مانند SpeedFan و HWMonitor می‌توانند به شما برای بررسی دما و سرعت فن کمک کنند.
مولتی‌متر: مولتی‌متر ابزاری مفید است برای اندازه‌گیری ولتاژ، جریان و مقاومت فن، که می‌تواند به شما در تشخیص مشکلات الکتریکی فن کمک کند.
دما‌سنج‌های دیجیتال: دما‌سنج‌های دیجیتال می‌توانند برای اندازه‌گیری دقیق دمای قطعات مختلف کامپیوتر از جمله فن مورد استفاده قرار گیرند.
آماده‌سازی برای تست فن
- خاموش کردن و جدا کردن کامپیوتر از برق
- بازکردن کیس
خاموش کردن و جدا کردن کامپیوتر: قبل از شروع به تست کردن فن، کامپیوتر را خاموش کرده و آن را از برق جدا کنید تا از هرگونه خطر برق گرفتگی جلوگیری شود.
بازکردن کیس: کیس کامپیوتر را باز کنید مراقب باشید که هیچ کابلی را قطع نکنید.
نحوه تست فن کامپیوتر
تست فن کامپیوتر اهمیت زیادی دارد زیرا می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند. یک فن خراب می‌تواند باعث گرم شدن بیش از حد سیستم و در نهایت خرابی قطعات شود. همچنین، عملکرد صحیح فن باعث افزایش عمر مفید کامپیوتر و بهبود کارایی آن می‌شود. اما آشنایی با نحوه صحیح تست فن کامپیوتر نیز مهم است.
برای جلوگیری از صدمات احتمالی، از دستکش‌های ایمنی و تجهیزات ضد الکتریسیته ساکن استفاده کنید. این‌ها می‌تواند به حفظ ایمنی شما در هنگام کار با قطعات کامپیوتر کمک کند. در ادامه نحوه صحیح تست فن را توضیح می‌دهیم.
- بررسی وضعیت ظاهری فن
- پاکسازی گرد و غبار
- چک کردن سرعت فن و دما
- اندازه‌گیری دمای قطعات
بررسی وضعیت ظاهری فن: ابتدا فن را به طور ظاهری بررسی کنید. آیا گرد و غبار زیادی روی فن وجود دارد؟ آیا پره‌های فن شکسته‌اند؟
پاکسازی گرد و غبار: اگر فن گرد و غبار زیادی دارد، این گرد و غبار را با استفاده از اسپری هوا پاکسازی کنید. پاکسازی گرد و غبار می‌تواند عملکرد فن را بهبود بخشد.
چک کردن سرعت فن و دما: سرعت فن و دمای قطعات باید در محدوده مناسب قرار داشته باشند. اگر سرعت فن پایین یا دمای سیستم بالا باشد، ممکن است منجر به پایین آمدن سرعت کامپیوتر شود.
اندازه‌گیری دمای قطعات: دمای قطعات مختلف را با استفاده از دماسنج دیجیتال اندازه گیری کنید. دمای قطعات مختلف کامپیوتر همچون پردازنده، کارت گرافیک و هارد دیسک را اندازه‌گیری کنید. دمای بالای قطعات می‌تواند نشان‌دهنده عملکرد نادرست فن باشد.
صداگیری فن کامپیوتر
آیا تا به حال شده است بعد از روشن کردن کامپیوتر، فن آن صدایی گوشخراش و بلند تولید کند؟ و یا در حین کار کردن فن سیستم موجب آزار شما شود؟
از جمله شایع‌ترین مشکلات رایانه‌های امروزی، بالا بودن صدای فن‌های درون کیس است که علل مختلفی می‌تواند داشته باشد. این فن‌ها اغلب صدایی همچون سوت یا زوزه از خود خارج می‌کنند که می‌تواند در ابتدا معمولی به نظر برسد. ولی با گذشت زمان صدای آن‌ها بیشتر هم می‌شود و خیلی آزار دهنده خواهد شد.
از سویی دیگر فن کامپیوتر تنها یک برد خیلی ساده دارد که وظیفه‌اش چرخاندن یک پنکه برای تهویه داخل کیس یا لپتاپ است. به همین خاطر فن کامپیوتر تقریبا بی صدا است و نباید در حین کار کردن هیچ گونه صدای غیر عادی از آن خارج شود.
دلیل صدای کیس در حین روشن شدن یا کار کردن با آن چیست؟
شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که چرا بایستی نسبت به صدای فن‌ها واکنش نشان بدهیم؟
وظیفه فن رایانه خنک کردن قطعات داخل کیس است. به همین علت هنگامی که شما کیس را روشن می‌کنید، همه قطعات به خاطر فعالیت، کم کم گرم می‌شوند و این در واقع وظیفه فن کامپیوتر است که با خارج کردن هوای گرم، از داخل سیستم آن‌ها را خنک کنند.
ولی اگر فن دستگاه نتواند به درستی کار تهویه را انجام دهد، ممکن است به دلیل گرمای بیش از اندازه قطعات سخت‌افزاری سیستم شما آسیب ببینند و با مشکلات سخت افزاری زیادی مواجه شوید.
راه حل صدای بلند و زوزه مانند فن های کیس کامپیوتر
صدا دادن فن کامپیوتر علل مختلفی دارد که بایستی در ابتدا آن را بررسی نموده و منبع صدا دادن فن سیستم را پیدا کنید.
برای کاهش صدای فن برنامه‌های اضافه را ببندید
پیش از آنکه درب کیس را باز کنید و با ابزار های مختلف به جان آن بیافتید، بهتر است این را بررسی کنید که چه نرم افزار‌هایی روی کامپیوتر شما در حال اجرا هستند؛ زیرا هنگامی که چندین نرم‌افزار مختلف روی کامپیوتر در حال اجرا باشند از منابع سخت افزاری به طور همزمان استفاده می‌کنند، در نتیجه آن قطعات سخت افزاری به علت فشار بالا، گرمای زیادی تولید می‌کنند و کامپیوتر هم به شکل خودکار فن‌ها را مجبور می‌کند تا با بالاترین سرعت کار کنند.
همین موارد موجب می‌شود تا شما احساس کنید فن کامپیوتر صدای زیادی بیرون می‌دهد. در حالی که برای برطرف کردن آن کافی است فشار اضافه روی سخت افزار دستگاه را بردارید. به این منظور ابتدا بایستی کامپیوتر را ریست کنید و هیچ‌گونه برنامه اضافه‌ای را روی کامپیوتر خود در حال اجرا نداشته باشید.
صدای کیس کامپیوتر را با استقرار درست در محیط کم کنید
مورد بعدی که موجب صدای زیاد فن cpu رایانه می‌شود، محل قرار گرفتن کیس کامیپیوتر است.به صورت کلی کیس هم مثل ما نیاز به تنفس دارد. خیلی از افراد کیس رایانه خود را در یک چهارچوب داخل میز خود قرار می‌دهند. در چنین مواقعی باید حتما راهی برای خروج هوای گرم از داخل کیس قرار دهید.
چون اگر فضای خالی به اندازه کافی اطراف رایانه شما وجود نداشته باشد، فن‌ها نمی‌توانند گرمای کیس را به راحتی به بیرون انتقال دهند به همین جهت مجبور می‌شوند با دور بالاتری بچرخند.
پیشنهاد کارشناسان سخت افزار کامپیوتر این است که زمانی استفاده از کامپیوتر، کیس خود را در محیط قرار داده بصورتی که از همه جهت با چهارچوب یا دیوار حداقل ۱۰ سانتی متر فاصله داشته باشد؛ تا با مشکل صدای فن کامپیوتر مواجه نشوید.
مشکل صدای زیاد فن‌ها در کیس کامپیوتر را با کنترل آن‌ها رفع کنید
برخی از شرکت‌ها برای این که به هیچ عنوان به سخت افزار فشار گرمایی وارد نشود، فن‌ها را بصورتی برنامه ریزی می‌کنند که از همان ابتدای روشن شدن کامپیوتر تا خاموش شدن آن با بیشترین توان خود کار کنند. این موضوع می‌تواند برای کسانی که از کامپیوتر خود برای کارهای سنگین همچون (تدوین ویدیو، طراحی، بازی‌های ویدیویی و غیره) استفاده می‌کنند یک مزیت مناسب باشد.
اما اگر می‌خواهید برای فعالیت‌های ساده از آن استفاده کنید، یقینا صدای زیاد فن‌های کامپیوتر می‌تواند بسیار آزار‌دهنده باشد. در اینگونه مواقع به کمک یکسری برنامه‌ها و یا از طریق سیستم عامل کامپیوتر خود، می‌توانید اندازه سرعت و قدرت فن‌های کیس را تغییر دهید.
برای این کار کافی است وارد بوت کامپیوترتان شوید (البته اگر به دانش کامپیوتری مسلط هستید) و تنظیمات مربوط به فن‌های کامپیوتر را تغییر بدهید. وارد شدن به بایوس کامپیوتر در برند‌های مختلف، متفاوت است. ( برای مثال در بعضی دستگاه‌ها برای وارد شدن به محیط بایوس در هنگام بالا آمدن ویندوز می‌توانید کلید delete را بزنید و در برخی دیگر باید کلید F2 بزنید)
بعد از ورود به محیط بایوس، باید وارد پنل تنظیمات شوید. سپس صفحه مخصوص تنظیمات فن کامپیوتر را پیدا کنید. توضیح ادامه این فرآیند در این مطلب نمی‌گنجد، اما پیشنهاد ما به شما این است که با مشاوران متخصص ما تماس بگیرید تا بهترین مشاوره و خدمات را در این زمینه دریافت کنید.
صدای زیاد فن کیس را با یک فن اضافه برطرف کنید
اگر هیچ یک از شیوه‌های بالا نتوانسته به شما در کم کردن و یا حذف صدای اضافه فن‌ها کمک کند، بهترین راهکار استفاده از یک فن جدید در سیستم است. البته این موضوع نیز تا حد زیادی به کیس شما مرتبط است.گاهی اوقات ممکن است یک فن سالم باشد، ولی به این علت که بسیار بزرگ است صدای زیادی از خود تولید می‌کند.
به این خاطر پیشنهاد کارشناسان مرکز تعمیر سیستم ایران این است که از فن‌های با کیفیت ولی کوچک (مثل فن‌های ۹۰ میلی‌متری) استفاده کنید.
به همین علت در صورتی که از کیس استفاده می‌کنید، با تعویض فن قدیمی آن و جایگزین کردنش با یک فن قوی‌تر، می‌توانید از شر صدای گوشخراش و مزاحم کیس خود خلاص شوید.
از طرفی هم اگر دانش کافی در زمینه تعمیر کامپیوتر ندارید، توصیه می‌کنیم که این کار را خودتان انجام ندهید؛ چون ممکن است به سخت افزار کامپیوتر خود آسیب بزنید و تعویض فن را به عهده کارشناسان مجرب بسپارید.
نحوه تعمیر فن پردازنده چگونه است؟
اگر فن پردازنده شما شکسته است و یا عمر آن تمام شده است، در نتیجه قابل تعمیر نیست. اما گاهی هم ممکن است بخاطر عوامل دیگری از کار افتاده باشد که می‌توان دوباره آن را به کار انداخت و تعمیر کرد. در ادامه موارد تعمیر فن cpu را بررسی خواهیم کرد.
ممکن است این قطعه به علت استفاده زیاد کثیف شده باشد؛ یعنی اینکه گرد و غبار زیادی روی آن را گرفته باشد. در این صورت پره‌های فن پر از گرد و غبار هستند. چون این خنک‌کننده قدرت چرخش خیلی زیادی ندارد، همین گرد و غبار انباشته روی فن، اجازه چرخیدن درست به آن را نمی‌دهد. پس پیش از هر چیز باید کیس را باز شود. در این مرحله می‌توان قطعه را جدا کرده و با اسپری هوا تمیز کرد.
اگر هنگام باز کردن کیس متوجه شدید که در زمان روشن بودن کامپیوتر، این قطعه کار می‌کند ولی سرعت چرخش آن در مقایسه با قبل بیشتر شده است، باز هم بایستی به بررسی آن پرداخت؛ چون همین افزایش سرعت، می‌تواند قطعه را دچار مشکل کند.
تعویض فن پاور کامپیوتر
تعمیر فن پاور کامپیوتر شامل چند مورد است، در زیر به بعضی از روش‌ها و نکات تعمیر فن پاور کامپیوتر اشاره می‌کنیم:
- پاکسازی فن
- بررسی عملکرد فن
- تعویض لوازم فن
- تست عملکرد
پاکسازی فن: در برخی موارد، عملکرد نامطلوب و یا سر و صدای فن پاور می‌تواند به دلیل ذرات معلق،گرد و خاک در آن باشد. در این شرایط، می‌توان پوشش فن را باز کرده و پاکسازی آن را با استفاده از برس نرم یا هواکش انجام داده و خاک و ذرات را از فن پاور تخلیه کرد.
بررسی عملکرد فن: در بعضی موارد هم، مشکلات در فن پاور می‌تواند به خاطر خرابی یا کاهش عملکرد این قطعه باشد. تعمیرکاران متخصص و مجرب می‌توانند با بررسی سرعت چرخش فن، تنظیمات مربوطه، دمای پاور و هر نوع مشکلی را تشخیص داده و برطرف کنند. در صورت نیاز، فن پاور هم قابل تعویض است.
تعویض لوازم فن: اگر قطعات داخلی فن پاور خراب شده باشند، تعمیرکاران قادرند قطعات معیوب را تعویض کنند. برای مثال، تعویض موتور فن، بلبرینگ‌ها یا قطعات الکترونیکی ممکن است احتیاج باشد.
تست عملکرد: بعد از تعمیر کردن یا تعویض قطعات، تعمیرکاران مراکز تعمیرات کامپیوتر عملکرد فن پاور را تست می‌نمایند. این خود شامل عملکرد صحیح فن، بررسی سرعت چرخش و هماهنگی با دمای پاور است.
تعویض فن پردازنده
پس از انجام این کارها اگر متوجه شدید که فن به کار نمی‌افتد، فن را خارج کنید و آن را روی کامپیوتری دیگر نصب کنید. اگر فن روی رایانه دیگری هم به کار نیفتاد، بایستی یک خنک‌کننده جدید بخرید و قطعه جدید را با قبلی جایگزین کنید. بخاطر داشته باشید که راهنمای خرید فن پردازنده را مطالعه کنید تا بهترین محصول را تهیه کنید.
همان‌طور که گفته شد در صورتی که متوجه شکستگی در این قطعه شدید باید آن را تعویض کنید؛ زیرا راهی برای تعمیر آن وجود ندارد.
البته احتمال سوختگی این قطعه هم وجود دارد. بعلاوه یک احتمال دیگر برای کار نکردن سیستم کامپیوتر شما وجود دارد و آن احتمال خراب شدن مادربرد است. معمولاً بایستی در اینگونه موارد برای خرید آن اقدام کنید. به خاطر داشته باشید که پیش از خرید مادربرد باید حتما به نکات خیلی مهمی توجه کنید تا این قطعه جدید با سایز دیگر قطعات دستگاه هم‌خوانی داشته باشد.
تعویض پایه فن سی پی یو
قبل از انجام هر کاری ابتدا بایستی کامپیوتر خود را خاموش کنید و همگی اتصالات را قطع کنید. حال با خیال آسوده کیس را باز کنید و فن پردازنده را پیدا کنید. این قطعه به کمک یک پایه روی مادربرد پیچ می‌شود. ابتدا کابلی را که به فن متصل است از مادربرد جدا کنید. بعد بایستی پیچ‌های نگهدارنده پایه را خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید و آن‌ها را باز کنید تا به این شکل فن از مادربرد جدا شود.
شاید جدا کردن فن به نظر شما سخت باشد و این‌طور تصور کنید که از پس آن بر نمی‌آیید. ولی درست برخلاف تصور شما این کار ساده است. تنها بایستی هنگام جدا کردن فن مراقب باشید، تا به آن آسیب نزنید.
نتیجه‌گیری
فن پردازنده از مهم‌ترین اجزای کامپیوتر به شمار می‌رود که وظیفه آن خنک نگه داشتن CPU است. این قطعه به هر دلیلی ممکن است آسیب ببیند. اگر خنک‌کننده CPU دچار شکستگی نشده باشد و یا اینکه نسوخته باشد، تعمیر کردن فن سی پی یو می‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد. ولی در صورتی که فن دیگر قابل استفاده نباشد، به سادگی قابل تعویض خواهد بود.
در این مقاله به نحوه تعمیر و تعویض فن سی پی یو پرداختیم، تا در صورتی که نیاز باشد بتوانید این کار را خودتان انجام دهید. شما تا به حال با این مشکل برخورد کرده‌اید؟ و یا هنگام مواجه شدن با این مشکل این قطعه را روی سیستم خود نصب کرده‌اید؟ اگر برای انجام اینکار مشکل دارید و نمی توانید آن را با اطمینان و به تنهایی انجام دهید توصیه می‌کنیم با متخصصان مجرب ما در مجموعه تعمیر سیستم تماس بگیرید و در اسرع وقت بهترین خدمات را دریافت کنید.